ΑΥΤΙ – ΟΥΣ

Κερί στο αυτί

Το κερί των αυτιών, ή αλλιώς κυψελίδα, είναι προϊόν αδένων του δέρματος, οι οποίοι βρίσκονται στο εξωτερικό κανάλι των αυτιών (έξω ακουστικός πόρος).
Η σύστασή του αποτελείται κατά βάση από νεκρά κύτταρα, καθώς και από διάφορες ουσίες, των οποίων ο ρόλος είναι η προστασία του αυτιού.
​Η χρησιμότητα του κεριού είναι πολλαπλή: είναι μέρος της άμυνας του οργανισμού, προστατεύει τα αυτιά από τη σκόνη, τις ακαθαρσίες και τις μολύνσεις, χάρη στις αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες. Αντιθέτως, η απουσία του οδηγεί σε ξηρό κανάλι, που συνοδεύεται από φαγούρα.

Το κανάλι του αυτιού διαθέτει το δικό του μηχανισμό αυτοκαθαρισμού, καθώς μια μικρή ποσότητα κεριού φεύγει προς τα έξω και απομακρύνεται φυσιολογικά από το αυτί. Η ποσότητα αυτή αντικαθίσταται από νέο κερί, που δημιουργείται από τους αδένες. Ωστόσο, είναι σύνηθες μερικοί οργανισμοί να εκκρίνουν υπερβολική ποσότητα κεριού ή το κερί να μην αποβάλλεται προς τα έξω. Το αποτέλεσμα είναι η συσσώρευση του κεριού και η απόφραξη του εξωτερικού καναλιού του αυτιού. Σε αυτή την περίπτωση, ο ασθενής εμφανίζει μείωση της ακοής, αίσθημα πληρότητας του αυτιού, ενδεχόμενο πόνο, αν έχει δημιουργηθεί τοπικά φλεγμονή, και βουητό.

Το κερί δεν πρέπει να αφαιρείται από τους ίδιους τους ασθενείς, καθώς υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης της κατάστασης, ενώ μπορεί επίσης να πληγώσουν το κανάλι του αυτιού τους ή και να τρυπήσουν το τύμπανό τους. Ο ΩΡΛ αφαιρεί την κυψελίδα με τη χρήση ειδικών εργαλείων.

Πόνος στο αυτί - ωταλγία

Η νεύρωση του αυτιού είναι πολύπλοκη και γίνεται από περισσότερα του ενός νεύρα. Τα νεύρα του αυτιού νευρώνουν και άλλα όργανα στην κεφαλή και στον τράχηλο, γι’ αυτό και μπορεί ένα πρόβλημα που υπάρχει αλλού να αντανακλά στο αυτί, προκαλώντας πόνο. Η ωταλγία μπορεί να προέρχεται από εξωτερική ή μέση ωτίτιδα, από παρουσία κυψελίδας ή ξένου σώματος στο εξωτερικό κανάλι του αυτιού, από ιγμορίτιδα, αμυγδαλίτιδα, παθήσεις του φάρυγγα και του λάρυγγα, ή να είναι αντανακλαστικός πόνος από οδοντιατρική πάθηση ή ακόμα και από πόνο στην κροταφογναθική άρθρωση.

Όλες οι περιοχές, που αναφέρονται στο παραπάνω σχήμα, μπορούν
​υπό κάποιες προϋποθέσεις να προκαλέσουν αντανακλαστική ωταλγία.

Διαταραχές της ακοής - βαρηκοΐα

Η ακοή είναι μια από τις πέντε αισθήσεις. Αντιληπτικό όργανο της ακοής είναι τα αυτιά, ενώ το αντικείμενο της αντίληψης είναι ο ήχος. Θεωρείται η δεύτερη πιο σημαντική αίσθηση, γιατί (και) με αυτήν γίνεται άμεσα αντιληπτός ο εξωτερικός χώρος. Συνεισφέρει στην αντίληψη του χώρου και συμπληρώνει την όραση, ενώ την αντικαθιστά ικανοποιητικά, όταν η όραση είναι μειωμένη.

Η μεταφορά του ήχου γίνεται με τη μορφή πυκνώσεων και αραιώσεων του αέρα. Αυτές οι μεταβολές της πίεσης του αέρα αρχικά συμπυκνώνονται από το πτερύγιο του αυτιού και μεταφέρονται, μέσω του έξω ακουστικού πόρου, στην τυμπανική μεμβράνη. Καθώς η τυμπανική μεμβράνη τίθεται σε δόνηση, τα τρία ακουστικά οστάρια (σφύρα, άκμονας, αναβολέας) που βρίσκονται μέσα στο μέσο ους έχουν ως ρόλο τη μεταφορά και ενίσχυση της μηχανικής ενέργειας.​Η ενέργεια αυτή μεταφέρεται στο έσω ους (κοχλίας), μετατρέπεται σε ηλεκτρικό σήμα, όπου και πορεύεται, μέσω του ακουστικού νεύρου, στον εγκέφαλο.

Όταν υπάρχει παθολογία στον έξω ακουστικό πόρο, στο τύμπανο, στην κοιλότητα του μέσου ωτός ή στα ακουστικά οστάρια, τότε έχουμε βαρηκοΐα αγωγιμότητας, γιατί πάσχει το σύστημα αγωγής του ήχου. Εάν υπάρχει παθολογία στον κοχλία ή στο ακουστικό νεύρο, τότε η βαρηκοΐα είναι νευροαισθητήριος, γιατί διαταράσσεται η νευρική οδός.

Η εκτίμηση της ακουστικής οξύτητας και ο προσδιορισμός του τύπου της βαρηκοΐας γίνεται μέσω της τονικής ακοομετρίας (ακοόγραμμα).

Εμβοές - βουητό

Οι εμβοές (βουητό) των αυτιών αποτελούν ένα υποκειμενικό σύμπτωμα ήχων στα αυτιά, που παρουσιάζεται χωρίς να συνυπάρχει εξωτερικό ερέθισμα ήχου. Οι εμβοές περιγράφονται από τους ασθενείς ως κουδούνισμα, σφύριγμα ή και θρόισμα στα αυτιά τους. Μπορεί να αποτελεί απλά μια μικρή ενόχληση ή ένα φαινόμενο που πραγματικά καθιστά την καθημερινότητα του ασθενούς δύσκολη έως ανυπόφορη.

Οι εμβοές μπορεί να αποτελούν σύμπτωμα κάποιας πάθησης του ίδιου του αυτιού (ωτίτιδα, ωτοσκλήρυνση, νόσος Meniere) ή πάθησης άλλων συστημάτων του οργανισμού (π.χ. υπέρταση, αναιμία, αγγειακές παθήσεις, ορμονικές διαταραχές, μεταβολικά ή νευρολογικά συστήματα). Συχνά, το βουητό οφείλεται στο συσσωρευμένο κερί, επομένως αρκεί ο καθαρισμός του για να σταματήσουν. Μια πάθηση που ενδεχομένως να σχετίζεται με τις εμβοές είναι η βαρηκοΐα. Επίσης, το βουητό μπορεί να οφείλεται σε αίτια της καθημερινότητας, σε φαρμακευτική αγωγή, σε υπερκόπωση και σε νευρολογικά/ψυχιατρικά νοσήματα. Τέλος, άλλη μια πιθανή αιτία είναι η χρόνια έκθεση του ασθενούς σε δυνατό θόρυβο ή το ακουστικό τραύμα, έπειτα από την έκθεση σε υπερβολικό θόρυβο. Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με την αιτία της βαρηκοΐας. Μπορεί να είναι φαρμακευτική, υποστηρικτική, με αλλαγές τρόπου
​ζωής και με τη βοήθεια κάποιου ακουστικού βαρηκοΐας, και εξαιρετικά σπάνια χειρουργική.